Podmiana faktów

Podmiana faktów, czyli jak inni ludzie implementują w naszym umyśle szkodliwe komentarze, podważając nasze poczucie własnej wartości.

Dość często spotykamy ludzi, którzy widzą w innych niespójności. Polegają one na tym, że reprezentacja na zewnątrz różni się od idei w myślach, czyli obraz osoby – to co ona sobą reprezentuje, nie jest zawsze spójne z tym, jak w przekonaniu tych osób powinien wyglądać przeciętny reprezentant danej kategorii – na przykład kardiolog, który pali.

W naszym życiu bardzo często się z tym spotykamy, jednak nie zawsze wystarczająco wcześnie (lub w ogóle) uświadamiamy sobie, że jesteśmy ofiarą tego typu manipulacji i zamiany faktów. Jest wiele technik manipulacji, pokazujących możliwy kierunek, powodując, że działamy w określony sposób, mimo, że nawet nie zdajemy sobie sprawy, że zostaliśmy zmanipulowani. Niestety, ponieważ nikt nas nie uczył czym jest manipulacja oraz na czym polegają jej konkretne techniki, łatwo ulegamy jej wpływowi. Nie potrafimy identyfikować technik manipulacyjnych odpowiednio wcześnie, dlatego nawet nie jesteśmy ich świadomi. W tym artykule chciałbym nauczyć Was jak wyłapywać manipulację faktami, na kilku prostych przykładach.

Przykład 1

Załóżmy ze jest osoba A, która jest specjalistą dotyczącą mody. Wie na temat wszystkich obecnych trendów, jest obeznana w temacie i na topie. Drugą osobę stanowi osoba B – osoba, niezajmująca się modą ani stylizacjami. Wyobraźmy sobie, że jesteśmy osobą A.

B mówi do nas: Wyglądasz jak z bazaru, a nie Top Model. Tanie ciuchy zamiast markowych? I to TY masz dawać przykład? Proszę Cię nie rozśmieszaj mnie. Jak możesz w ogóle wypowiadać się na temat mody? Dziwne, że to Ciebie śledzą te 2 miliony ludzi na tiktoku… Najpierw zrób coś ze sobą.

Po takiej wypowiedzi w naszym umyśle kłębi się dużo myśli. Zastanawiamy się czy może rzeczywiście gość B nie ma racji, a to co powiedział bardzo mogło wpłynąć na naszą samoocenę. 

Jednak, to błąd i iluzja. Nie powinniśmy go słuchać. To w jaki sposób jesteśmy ubrani w żaden sposób nie reprezentuje naszej wiedzy.

Przykład 2

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski grywał niegdyś w kabaretach. Ktoś więc mógłby powiedzieć „Jakie pojęcie może mieć kabareciarz na temat polityki i zarządzania państwem? Bycie prezydentem to odpowiedzialna pozycja, a nie zabawa…” Popełniamy tutaj błąd atrybucji, ponieważ wyciągamy wnioski na podstawie kogoś, nie doceniając czynników zewnętrznych. To, że ktoś grał w kabarecie potwierdza tylko fakt, że grał w kabarecie, koniec. Nie mówi nic na temat tego jakie ma doświadczenie czy kompetencje w innych dziedzinach.

Przykład 3

Obecnie nie mam jeszcze dzieci, natomiast pracuję z osobami, które mają już swoje pociechy. Czy to, że sam nie jestem ojcem powinno wykluczać mnie z możliwości pracy z nimi lub z osobami, które są rodzicami? Słyszałem kiedyś zarzut w moim kierunku „a Pan ma własne dzieci, że może radzić innym co mają robić? Jeśli nie ma Pan swoich to nie ma Pan pojęcia jak to naprawdę jest. Nic Pan nie wie.”

Czy na pewno? Prowadziłem warsztaty o tym, jak pracować z dziećmi. Uczę ludzi jak pracować z innymi ludźmi, ponieważ tego się nauczyłem, jestem w tym specjalistą i to przekazuję innym.

Zapamiętajcie jedno – psychiatra nie musi być chory psychicznie, aby pracować z ludźmi chorymi psychicznie, a kardiolog nie musi mieć choroby serca, aby pracować z tymi, którzy mają choroby serca. Beethoven stracił słuch, a mimo to napisał jeszcze kilka symfonii i wprowadził do muzyki klasycznej zupełnie nowe i świeże spojrzenie na muzykę.

Nikt nie powinien czuć się w obowiązku, aby imponować innym swoim zachowaniem czy sposobem ubierania się, aby właściwie i kompetentnie wykonywać swoją pracę i żyć w swój własny sposób. Jak widać w powyższych przykładach, jeden komentarz wystarczy, by negatywnie wpłynąć na samoocenę osoby manipulowanej i sprawić by zaczęła ona kwestionować fakty.  

Zwracajcie uwagę na podobne elementy w rozmowach, które prowadzicie z innymi, a staniecie się odporni na przyszłe manipulacje.

Autor: Maksym Komar